De zon schijnt. Ik zit buiten, eind oktober, in mijn lounge stoel met Joep naast me in al zijn onschuld. Twee maanden is hij,  nog geen enkele zorgen en nog niet wetende dat zijn tweede naam Koen een enorme historie in zich draagt. Hij zal hem nooit kennen, alleen van foto’s. Dat geldt ook voor mijn dochter Meike. Zij was vijf maanden oud toen ik halsoverkop Nederland verliet om Koen vanuit Kenia naar huis te brengen. Ze kent hem wel, dat is bijzonder. Zodra ze een foto ziet, noemt ze hem ook “nonkel Koen” alsof hij hier dagelijks binnen loopt, maar ze heeft hem nooit echt bewust meegenaakt. Erg jammer is dat. Ze is zijn metekind…

Gelukkig zijn er foto’s en zelfs een paar zeldzame video’s waar je iemand mee levend kan houden. Het is natuurlijk nep, maar kinderen hebben dat nog niet door. Sterker nog, nonkel Koen wordt hier ook vaak misbruikt door mijn oudste. Als ze begint te huilen en ze wil niet aangeven wat er aan de hand is dan volgt steevast: “Ik ben verdrietig om nonkel Koen omdat hij een sterretje is.” En dan gevolgd door oorverdovend gesnik… De eerste keer voelt het als een kaakslag in je gezicht want je verwacht niet dat zo’n kleintje dat zomaar uit haar mouw schudt. De tweede keer is het al geen verrassing meer en de tiende keer kan je al eens kwaad worden. Het doet je ook nadenken. Voor zo’n kind is een overlijden in de familie best ongrijpbaar. Ze hebben het verdriet gezien bij de mensen die hen altijd omringen, maar ze zitten al snel weer in hun normale routine. Ook voor ons als familie gebeurt dat uiteindelijk weer, alleen duurt het wat langer.

Intussen zijn we twee jaar verder. 29 oktober is een dag die we nooit zullen vergeten en waar we altijd bij zullen blijven stilstaan.

De negen dagen voorafgaand aan deze dag denken mijn oudste broer en ik voornamelijk terug aan de tijd in Kenia. Zelf was ik doodsbang. Niet zozeer voor de afloop want we dachten dat het wel goed zou komen, maar voor de omgeving. Net bloederige aanslagen gebeurd in Nairobi, dreigingen tegen Belgen in Kenia, fors bewapende agenten op elke verdieping van het hotel, metaaldetectors om ergens binnen te komen, soldaten met mitrailleurs in het ziekenhuis. Geen wonder dat we in combinatie met de situatie van Koen daar massaal vermagerd zijn.

We hebben ook gelachen met de bizarre situaties die we tegenkwamen. Van machetes die aan het raam van onze taxi werden verkocht tot een taxichauffeur die compleet uit zijn plaat ging om ons tijdens de marathon van Nairobi toch naar het ziekenhuis te brengen, wat eigenlijk zo goed als onmogelijk was. Een onvergetelijke taxirit net zoals de taxirit waarbij we onderweg beseffen dat de taxichauffeur ladderzat was. Hij ging langzaam rijden bij de Israelische ambassade terwijl dat uitdrukkelijk verboden was. We zagen de zwaarbewapende beveiligers al naar ons toe komen. Gelukkig reed ie net op tijd weg en hebben ze niet gezien dat we aan de verkeerde kant van de weg eindigden om vervolgens doodsangsten uit te staan. De meneer in kwestie had het niet eens door dat hij aan de verkeerde kant reed. Af en toe trekken aan zijn stuur was noodzakelijk om uiteindelijk toch heelhuids weer uit de auto te komen.

Koen heeft het nooit geweten dat we er geweest zijn, althans niet bewust. Onbewust ben ik ervan overtuigd van wel. De hartslag ging omhoog, zijn bloeddruk veranderde toen we voor het eerst op de Intensive Care kwamen. Het is uiteindelijk het enige teken dat we hebben gehad. Daarna ging het langzaam bergaf hoewel we dat op het moment zelf niet zo ervoeren. Ik heb er destijds een verslag van geschreven.

Elke dag schreef ik op wat we die dag hadden gedaan, hoe we ons voelden, wat de dokters zeiden. Dit verslag nu lezen is bijna ondraaglijk. Er zit namelijk hoop in, zelfs nog op de dag van 29 oktober vooraleer we ’s avonds met spoed naar het ziekenhuis werden geroepen.

Wetende wat je nu weet, komt dat verslag zo emotioneel aan dat we het onszelf eigenlijk niet moeten aandoen om het opnieuw te lezen. Ik heb het zelf nog nooit teruggelezen behalve de passage van de dag zelf. De rest staat in mijn geheugen gegrift en het lezen komt ooit wel eens.

Wat zou hij nu aan het doen zijn mocht hij nog leven? Ik weet het wel. Hij zou aan zijn trading desk zitten nog steeds bij dezelfde bank. Hij zou nadenken over hoe het verder gaat met de euro-dollar koers geïnspireerd door de jongste uitspraken van Mario Draghi en de vergadernotules van de Amerikaanse FED. Eenmaal thuis zou hij vloeken op een aantal collega’s omdat ze het wellicht niet eens zijn met een bepaalde strategie of integendeel, verrast zijn dat zijn theorie door iedereen is omarmd. Wellicht zou hij zijn economische theorieën thuis verder uitschrijven. Hele boekwerken hebben we destijds gevonden met zijn kijk op de wereld. Lastig te begrijpen voor leken op dat gebied maar een vertoning van hoe intelligent hij was. Daarna zou hij een Balisto uit zijn vriezer halen want dan vond hij hem namelijk op zijn lekkerst om vervolgens te gaan hardlopen in het bos in de buurt van zijn appartement. Waarschijnlijk zou hij me daarna bellen en het gesprek beginnen met de standaard begroeting “He Joketje!”. Hij zou me dan vast vragen of ik een paar cadeau’s kon regelen uit zijn naam voor het komende weekend waarin we de verjaardagen vieren  van een aantal mensen binnen de familie. We zouden lachen aan de telefoon, het gesprek zou kort zijn want hij hield niet van uitvoerige telefoongesprekken.

Ik hoor het hem nog steeds zetten dat “He Joketje”, zo realistisch, zo typisch. Ook dat staat gegrift in mijn geheugen, de manier waarop hij het zei.

Net als zijn standaard gebaar dat ik mijn verhaal moest afronden. Dat gebeurde meestal al na een seconde of dertig. Ik gebruik het zelf ook bij een aantal mensen die weten dat het door hem geïnspireerd is. Zelfs door de telefoon kon ik zien dat hij er al weer aan dacht.

Mijn broer. Een geval apart. Hij wordt gemist. Hij wordt gemist omdat we altijd onder de indruk waren van zijn betogen als hij ergens heilig van overtuigd was, omdat we niet meer kunnen lachen voor de stomste dingen, omdat we niet met hem van gedachten kunnen wisselen over het leven zoals het is, omdat …. gewoon, omdat hij mijn broer is.